CinemAsia FilmLAB rewind

We blikken terug op CinemAsia FilmLAB door de jaren heen. Het FilmLab programma begon in 2006, geïnitieerd door Doris Yeung, de oprichter van het CinemAsia Film Festival. Doris besefte dat alleen het vertonen van films uit het Aziatische continent in Nederland niet genoeg zou zijn om de missie van CinemAsia te vervullen om een betere en meer diverse representatie te creëren van mensen met Aziatische roots hier in Nederland. Met CinemAsia FilmLAB wilde ze jong Aziatisch talent de kans geven om hun eigen verhalen tot films te maken en hun realiteit op het scherm te zien weerspiegelen. Bij elke editie van FilmLAB werden filmmakers geselecteerd en kregen ze een klein budget om een documentaire of fictieve korte film te maken die in première ging op het festival. Tot nu toe heeft CinemAsia FilmLAB 38 korte films geproduceerd, CinemAsia FilmLAB-shorts meer dan 112 keer vertoond, op 25 festivals wereldwijd en in meer dan 12 verschillende landen.

In 2008 voegde Judith Mulder zich toe als FilmLAB-producent en breidde het programma uit door nieuwe experts, sponsorpartners binnen te halen en meer bijeenkomsten te organiseren. Judith, later bijgestaan door Daan Vree en Jimmy Tai, bleef FilmLAB tien jaar ontwikkelen en gaf uiteindelijk in 2017 het stokje door aan FilmLAB-producenten Martijn van Veen en Genny van ’t Veer. 2019 markeert het jaar waarin FilmLAB zijn ambities uitbreidde met de oprichting van het FilmLAB Alumni Network met eigen activiteiten en focus op het ondersteunen van de alumni. Echter is 2019 helaas ook het jaar waarin CinemAsia de zeer geliefde Judith Mulder verloor, die overleed aan kanker. Haar FilmLAB-erfenis zal niet vergeten worden en dankzij haar decennium van hard werken samen met het FilmLAB-team vonden veel Aziatische verhalen hun weg naar het scherm, waardoor er geschiedenis is om op terug te kijken. 

Daan Vree: “Geïnspireerd door een van de CinemAsia FilmLAB-voorstellingen die ik bijwoonde, nam ik aanvankelijk in 2012 deel aan FilmLAB waar ik mijn film ADOPTED maakte, dat ging over een Aziatisch stel dat een witte baby adopteert. In 2018 maakte ik mijn tweede film HANGUL BLUES, over een geadopteerd meisje dat Koreaans probeert te leren om met haar biologische moeder te communiceren. In de jaren tussen mijn eigen films door werkte ik voor het festival. In 2013 vroeg CinemAsia me om een van de programmeurs van het festival te worden. Ik werkte een tijdje als Hoofd Programmering en uiteindelijk vroeg Judith me als producent mee te helpen aan FilmLAB. We werkten vijf jaar samen en produceerden 12 films.

De ervaring zowel als filmmaker als producent heeft me veel geleerd. Als filmmaker leerde ik hoe ik onder druk een film moest maken, omdat je destijds in slechts 5 weken het script moest schrijven, een cast en crew moest vinden, de film moest opnemen, bewerken en klaarmaken voor de première op het festival. Als producent leerde ik de productiekant van filmmaken kennen, hoe je over een thema moet nadenken, scripts moet selecteren en het filmproces van begin tot eind moet begeleiden. In de loop der tijd begonnen we samen te werken met meer partners, zoals Camalot voor camerabehuizing en partners die bijvoorbeeld ‘color grading’ konden aanbieden of de DCP (Digital Cinema Package) voor de theaters konden voorbereiden. FilmLAB werd onderdeel van een professioneler workflow en het hele begin-idee om een film in 5 of 6 weken te maken, werd veel langer. Op een gegeven moment werd het zelfs een proces van een half jaar. Echter, één ding bleef hetzelfde: we wilden mensen met een Aziatische achtergrond stimuleren om hun verhalen te vertellen. Het is de algemene missie van CinemAsia om Aziatische verhalen via film te vertegenwoordigen en mensen aan te moedigen om ze te delen.

In het geval van FilmLAB betekende dit specifiek focussen op Aziatische diaspora verhalen. In 2014 selecteerden we bijvoorbeeld Bunda di Rumah, een project van Raoul Groothuizen. Het was een verhaal over een Molukse moeder die 11 jaar na de treinkaping van 1977, haar twee zonen bij elkaar brengt ondanks hun verschillen. Het was een prachtig verhaal, met een belangrijk thema, een interessant script en een belangrijk verhaal dat een ander perspectief op het onderwerp biedt. Het is interessant om te zien hoe mensen die op de een of andere manier betrokken zijn geweest bij FilmLAB, achter de schermen of voor de camera, doorgaan met het vertellen van hun verhalen en doorgaan naar nieuwe producties. Raoul is bijvoorbeeld de scenarist van een nieuwe film die onlangs is uitgebracht, genaamd Pulang. Een Moluks verhaal waarvan regisseur Martin Schwab, tevens de mentor was van mijn eerste film gemaakt in het FilmLAB. Op die manier hebben Aziatische diaspora verhalen hun plek veroverd. Natuurlijk zijn er nog stappen te zetten en dingen te verbeteren op het gebied van representatie, maar we gaan de goede kant op. Voor mij heeft CinemAsia veel mooie herinneringen. Het ging altijd over veel meer dan alleen werken voor het festival. Het gaat over het leren kennen van nieuwe mensen en dit gevoel van familie. Twee woorden die bij me opkomen als ik aan CinemAsia denk, zijn familie en viering. Het is mooi om te zien hoe CinemAsia zo’n diverse groep mensen verenigt, die samen van films kunnen genieten maar ook deelnemen aan veel nevenactiviteiten. Het ging altijd om meer dan alleen film.”

Filmmaker Jimmy Tai, vergelijkbaar met Daan Vree, sloot zich eerst aan als FilmLAB deelnemer en versterkte later van 2014-2017 als mentor het FilmLAB-team. Bovendien heeft Jimmy Tai gedurende de jaren aan veel belangrijke Nederlandse producties gewerkt, waaronder CinemAsia’s openingsfilm van van dit jaar, HAPPY PALACE, waar hij assistent-regisseur is. Maar hij werkte ook aan producties als New Kids Nitro, S1ngle en Misfit. Als FilmLAB deelnemer regisseerde hij twee films: PING in 2006, over kleine Ping die maar één ding wil: een Transformer, en FATHER & SON in 2018, over een vader en zoon die een nieuwe manier moeten vinden om met elkaar te communiceren en elkaar te begrijpen nadat de moeder is overleden.

Jimmy Tai:“Als Chinese filmmaker voel ik me echt verbonden met CinemAsia. Toen ik deelnam aan de eerste editie van FilmLAB in 2006, voelde het als een en een is twee. CinemAsia ondersteunt het soort films dat ik graag maak en bekijk. In het begin was alles nog nieuw voor me. Het was echt leuk en boeiend om iets te maken voor een festival als CinemAsia. Toen ik werd gevraagd als mentor, voelde het als een eer om mijn kennis door te geven om nieuwe filmmakers te helpen met hun verhalen en filmprojecten. Ik genoot ervan om de uiteenlopende Aziatische diaspora verhalen over mensen die opgroeien in twee verschillende culturen tot leven te zien komen.

Ik heb het gevoel dat de FilmLAB films een zeer persoonlijk karakter hebben. Het zijn films over jezelf, familie en de eigen ervaringen. Over afkomst en een andere culturele achtergrond, leven en opgroeien in een westers land zoals Nederland en de culturele wisselwerking die het met zich meebrengt. Dit persoonlijke element en onze menselijke ervaring, uitgedrukt in film, is iets wat ik heel mooi vind. Voor mij is elke FilmLAB-film speciaal. Er is niet slechts één film die me specifiek is bijgebleven. Het klinkt misschien wat cliché, maar elke film heeft zijn eigen speciale kwaliteit, iets dat het anders en uniek maakt. Geen enkele film is hetzelfde. Maar in de diverse ervaringen en verhalen is er altijd iets waarmee we ons allemaal kunnen identificeren.

Via FilmLAB en CinemAsia heb ik een geweldig netwerk van mensen leren kennen. Ik kijk er elk jaar naar uit om ze op het festival te zien en samen te ervaren wat we in ons dagelijks leven op tv en in bioscopen missen. Hoewel we de afgelopen twee jaar enkele positieve veranderingen hebben gezien. De populaire Amerikaanse producties met veel Aziatische namen helpen wat betreft de zichtbaarheid. Ik ben altijd blij om nieuwe producties van en over de Aziatische gemeenschap te zien, vooral in Nederland.”

In 2020 namen Helen Tsang en Terry Tao de productie van FilmLAB over. En ook dit jaar kan het FilmLAB weer een nieuwe Nederlandse Aziatische diaspora productie aan de lijst toevoegen: de korte film OLD MISS van regisseur en schrijver Chinh Van Tran die het verhaal vertelt van Miss, een Vietnamese oppas die in Nederland woont en voor twee Vietnamese kinderen zorgt. Wanneer ze ontdekt dat haar diensten voor het gezin niet langer nodig zijn, moet ze beslissen hoe ze afscheid neemt van de kleine kinderen waar ze hun hele leven voor heeft gezorgd. Deze film gaat in maart op ons festival in wereldpremière. 

Auteur: Aubrey van Leeuwen